ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Το χωριό Πεδουλάς βρίσκεται στην οροσειρά του Τροόδους, σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, στην περιοχή της Κοιλάδας της Μαραθάσας. Είναι περιτριγυρισμένο από καταπράσινα δάση και περιβόλια κερασιών και άλλων οπωροφόρων δέντρων και αποτελεί δημοφιλή προορισμό για όσους αναζητούν ηρεμία και φυσική ομορφιά. Το χωριό βρίσκεται 75 χιλιόμετρα από τη Λευκωσία, 55 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό και 85 χιλιόμετρα από την Πάφο.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

Ο Πεδουλάς έχει βαθιές θρησκευτικές ρίζες, με κυριότερο μνημείο την Εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, η οποία χρονολογείται από το 1474 και θεωρείται ένα από τα πιο εντυπωσιακά βυζαντινά μνημεία της Κύπρου. Η εκκλησία αποτελεί μέρος της διαδρομής με τις 10 Βυζαντινές Εκκλησίες και είναι καταχωρημένη στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Στην περιοχή βρίσκεται και το Βυζαντινό Μουσείο Πεδουλά, που φιλοξενεί έργα τέχνης και ιερές εικόνες από τις εκκλησίες της περιοχής.

ΜΟΥΣΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Στον Πεδουλά υπάρχουν δύο ενεργά μουσεία που λειτουργούν καθ’όλη τη διάρκεια του έτους.

Το ένα είναι το Λαογραφικό Μουσείο, που εστιάζει στην καθημερινή ζωή των αγροτών της περιοχής, στις παραδοσιακές τέχνες, την παιδεία και τα παραδοσιακά επαγγέλματα. Οι επισκέπτες μπορούν να ανακαλύψουν τα ήθη και έθιμα του χωριού, μέσα από τα εκθέματα που περιλαμβάνουν εργαλεία και αντικείμενα από το παρελθόν.

Το άλλο είναι το Βυζαντινό Μουσείο, που παρουσιάζει την μακραίωνη βυζαντινή κληρονομιά του Πεδουλά, παρουσιάζοντας εκθέματα από τον 13ο μέχρι τον 20ό αιώνα.

ΦΥΣΙΚΗ ΟΜΟΡΦΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ

Ο Πεδουλάς περιβάλλεται από πυκνά δάση, καταπράσινα τοπία και πηγές νερού που προσφέρουν μια αίσθηση ηρεμίας. Οι φυσικές πηγές του χωριού πιστεύεται ότι προσφέρουν μακροζωία και αποτελούν δημοφιλή σημεία για τους επισκέπτες. Οι τουριστικές υποδομές περιλαμβάνουν παραδοσιακά αρχοντικά που έχουν μετατραπεί σε ξενώνες και ξενοδοχεία, ενώ το δροσερό κλίμα καθιστά τον Πεδουλά ιδανικό προορισμό για καλοκαιρινές διακοπές.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ο Πεδουλάς έχει πλούσια ιστορία που ξεκινά από τη Φραγκοκρατία και φτάνει στην ανάπτυξή του κατά την Αγγλοκρατία και προχωρά στο σήμερα με πληθώρα αυτόνομων υπηρεσιών. Γι’αυτό και ο γνωστός χαρακτηρισμός του ως ‘το Κεφαλοχώρι της Μαραθάσας’.

Αποτελεί έτσι ένα αναπτυγμένο τουριστικό προορισμό που τον επισκέπτονται χιλιάδες επισκέπτες απ’όλο τον κόσμο.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

Στη βάση μελέτης που εκπόνησε και παρουσίασε σε διεθνές Κυπρολογικό συνέδριο ο μακαριστός πρωτοπρεσβύτερος πατέρας Χαράλαμπος Κούρρης, παρουσίαστηκαν οι τρεις πιο κάτω εκδοχές για την προέλευση του τοπονυμίου ‘Πεδουλάς’.

• Πεδίον (πλατεία – πλάτωμα εδάφους) και ‘λας’ (λαός-κόσμος). Το πλάτωμα που φαίνεται όταν παρατηρήσεις το χωριό προς τα κάτω, ευρισκόμενος μεταξύ των υψωμάτων-τοποθεσιών Πηθαράς και Φυθκειά (δρόμος Κύκκου). (Η επικρατέστερη άποψη)
• "Bet El" (τόπος-οίκος Θεού στα εβραϊκά καθώς και το τοπωνύμιο "Βαιθήλ" στη Βίβλο) όταν καταδιωκόμενοι εβραίοι έφθασαν στην περιοχή την ονόμασαν έτσι διότι τους άρεσε πολύ η τοποθεσία. (δεν φαίνεται να ευσταθεί τόσο)
• Προήλθε από κάποιο που έφτιαχνε πέδιλα, (πεδιλάς) κι έτσι ονομάστηκε Πεδουλάς. Αυτή η εκδοχή δεν φαίνεται να ευσταθεί και πολύ, διότι αν και γνωστό κέντρο βυρσοδεψίας και επεξεργασίας δερμάτων που ήταν το χωριό, λόγω του ψύχους δεν φαίνεται να ασχολούνταν ιδιαίτερα με την κατασκευή πέδιλων (ανοικτού τύπου υποδημάτων).

ΛΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Ο Πεδουλάς διατηρεί τη χαρακτηριστική ορεινή λαϊκή αρχιτεκτονική του με παραδοσιακά σπίτια και κτίρια που συνδυάζουν φυσική ομορφιά και τοπικές κατασκευαστικές τεχνικές.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΑ

Ο Πεδουλάς φιλοξενεί αρκετές σημαντικές εκκλησίες, όπως ο Ιερός Ναός Προόδου Τιμίου Σταυρού, το παρεκκλήσι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που είναι αναγνωρισμένο από την UNESCO και το εξωκλήσι της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού με τον μεγαλύτερο σταυρό στην Κύπρο ύψους 25,3 μέτρων.

Επίσης, το χωριό διαθέτει πληθώρα άλλων μικρών ναΐσκων, προσευχηταρίων και προσκυνηταρίων και μνημείων. 

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΠΕΔΟΥΛΑ

Η εκπαίδευση στον Πεδουλά έχει μακρά ιστορία, με τη λειτουργία σχολείων από τον 17ο αιώνα. Το πρώτο αλληλοδιδακτικό σχολείο ιδρύθηκε το 1852 και λειτούργησε μέχρι το 1911.

Το εξατάξιο γυμνάσιο Πεδουλά λειτούργησε από το 1913 έως το 2004, και αποτέλεσε το θεμέλιο της εκπαίδευσης ολόκληρης της Μαραθάσας, παρέχοντας υψηλού επιπέδου μόρφωση και αναδεικνύοντας γενιές ανθρώπων με ήθος και ελληνοχριστιανική παιδεία.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Ο Πεδουλάς είναι δημοφιλής για τον αγροτουρισμό, με καθαρό αέρα, παραδοσιακό φαγητό και ηρεμία στη φύση. Διαθέτει διάφορες υποδομές, όπως αστυνομικό σταθμό, κέντρο υγείας, υπηρεσία ασθενοφόρων, σταθμό βενζίνης, πυροσβεστικό σταθμό (έργο υπό μελέτη), μετεωρολογικό σταθμό (έργο υπό μελέτη), δύο ενεργά μουσεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, τουριστικές εγκαταστάσεις και καταλύματα, περιβαλλοντικό κέντρο, διαδραστικούς πίνακες ξενάγησης και άλλα πολλά. Με λίγα λόγια έχει ό,τι ακριβώς χρειάζεται μια ανεπτυγμένη ορεινή κοινότητα.

Ο Πεδουλάς είναι ένας μοναδικός προορισμός που συνδυάζει τη φυσική ομορφιά, την ιστορική κληρονομιά και την πλούσια θρησκευτική παρακαταθήκη, προσφέροντας στους επισκέπτες μοναδικές εμπειρίες στην καρδιά των κυπριακών βουνών του Τροόδους.